بخش اول

امروزه خودکشی در دنیا، به عنوان عامل مهمی در تحقق اهداف سلامت اجتماعی شناخته می‌شود، به گونه‌ای که در کشورهای توسعه یافته بخشی از برنامه‌های تسویب‌شده در راستای سلامت اجتماعی و جوانان، به این مهم اختصاص داده شده است. سالانه حدود ۸۰۰ هزار نا یک میلیون نفر بر اثر خودکشی می‌میرند، و این امر دهمین علت اصلی مرگ در سراسر جهان است. میزان اقدام به خودکشی در زنان بیشتر از مردان بوده اما میزان خودکشی موفق در مردان بیشتر است.

خودکشی راهی‌ست که فرد می‌خواهد به صورت سریع به شرایط فعلی خود خاتمه دهد و وارد محیطی شود که حتی از چگونگی آن هم خبر ندارد. مفهوم خودکشی در فرهنگ معاصر به صورت: «خاتمه دادن عمدی به زندگی به میل خود و به دست خود» آمده‌ است. دیدگاه‌های مربوط به خودکشی تحت تأثیر درون‌مایه‌های زیستی متنوعی نظیر مذهب، افتخار و معنای زندگی قرار دارد. به‌طور معمول خودکشی حاصل کم اعتقادی افراد، بنیان شخصیتی سست و شرایط بسیار بسیار سخت حاکم بر زندگی آن‌ها می‌باشد. در نهایت مجموعه عوامل دست به دست هم میدهند تا فردی خودکشی کند.

عواملی که خطر خودکشی را تحت تأثیر قرار می‌دهند، عبارتند از اختلالات روانی، مصرف نادرست دارو، حالات روانی، شرایط فرهنگی، خانوادگی و اجتماعی و ژنتیک. بیماری‌های روانی و سوء مصرف مواد غالباً در کنار هم وجود دارند. سایر عوامل خطرآفرین عبارتند از اقدام به خودکشی قبلی، در دسترس بودن وسیله برای ارتکاب این
عمل، سابقه خانوادگی خودکشی، یا وجود آسیب ضربه‌ای مغز. به عنوان مثال میزان خودکشی در خانواده‌های دارای سلاح گرم بیش از خانواده‌های فاقد آن بوده است. عوامل اجتماعی و اقتصادی مانند بیکاری، فقر، خانه‌ به دوشی، و تبعیض نیز ممکن است فکر خودکشی را ایجاد کنند. حدود % ۴۰- ۱۵ مردم از خود یادداشت خودکشی به
جا می‌گذارند. به نظر می‌رسد ژنتیک در % ۵۵ – ۳۸ موارد خودکشی دخیل باشد. در حال حاضر هیچ‌گونه عامل واحد و بنیادین شناخته‌شده‌ای برای خودکشی وجود ندارد. با این حال اعتقاد بر این است که این امور نتیجه فعل و انفعال عوامل رفتاری، اجتماعی و زیست‌محیطی و روانی است.

دکتراناهیتا شیرزادی

پزشک عمومی