بخش اخر

در این قسمت به بررسی عوامل موثر بر اقدام به خودکشی می‌پردازیم. یکی از موارد موثر اختلالات روانی می‌باشد. اختلال روانی اغلب در زمان خودکشی وجود داشته و میزان آن از ۲۷ درصد تا ۹۰ درصد متغیر است، که در این بین شایع‌ترین اختلال روانی افسردگی است. البته باید توجه داشت که فرد مبتلا به افسردگی شدید ممکن است افکار خودکشی داشته باشد ولی اقدام به خودکشی نکند، اما پس از آن‌که درمان بیماری شروع شد، به سبب اثرات درمانی داروها و انگیزه ایجاد شده، فرد اقدام به خودکشی کند. به همین جهت به پزشکان توصیه می‌شود حتما در حین شروع درمان در فرد مبتلا به افسردگی شدید، تا مدتی فرد را به خوبی تحت نظر بگیرند.

دومین عامل موثر در خودکشی، سوءمصرف مواد می‌باشد. در صورتی که این وضع با غم و اندوه شخصی نظیر داغ‌داری همراه باشد، میزان خطر افزایش می‌یابد. به علاوه سوءمصرف مواد با اختلالات روانی نیز همراه است.

بین خودکشی و سلامت جسمی نیز ارتباط وجود دارد. درد مزمن، آسیب ضربه‌ای مغز، سرطان، دیالیز، بیماری‌های صعب‌العلاج یا غیرقابل درمان از جمله موارد موثر در خودکشی هستند. تشخیص سرطان خطر خودکشی متعاقب آن را حدود ۲ برابر افزایش می‌دهد. شیوع خودکشی پس از این‌که فردی از بیماری رهایی می‌یابد نیز ادامه دارد. در افراد مبتلا به بیش از یک بیماری میزان خطر بالاتر است. در برخی کشورها مثل ژاپن، مشکلات بهداشتی به عنوان علت اصلی خودکشی در نظر گرفته می‌شود.

از دیگر عوامل مهم نقش رسانه‌ها در تعریف خودکشی است. نحوه به تصویر کشیدن خودکشی ممکن است اثر منفی داشته باشد، زیرا پوشش این اقدام در حجم زیاد، و به طور برجسته، به ستودن یا رومانتیک‌کردن خودکشی می‌انجامد و بیشترین تاثیر را دارد، به خصوص در بین جوانان یا نوجوانانی که مرگ را یک اتفاق احساسی می‌دانند. هنگامی که شرح مفصلی از چگونگی خودکشی با استفاده از یک وسیله خاص به تصویر کشیده می‌شود، ممکن است این روش خودکشی در کل جمعیت افزایش یابد که به آن خودکشی تقلیدی گفته می‌شود.

خانواده نیز نقش مهمی در بروز خودکشی ایفا می‌کند. برخی آداب، سنت‌ها و اعتقادات سرسختانه که در بعضی از خانواده‌ها وجود دارد، فرد را به سمت خودکشی سوق می‌دهد. زورگویی، پرخاشگری، مورد ضرب و جرح واقع شدن، نادیده‌گرفته‌شدن و اجبار در تصمیم‌گیری‌ها مانند ازدواج‌های ناخواسته می‌توانند افکار خودکشی را در فرد تقویت کنند و شخص را به سمت خودکشی سوق دهند.

پیشگیری از خودکشی اصطلاحی است که در مورد همه تلاش‌ها و به منظور کاهش شیوع خودکشی از طریق اقدامات پیشگیرانه انجام می‌شود. کاهش دسترسی به روش‌های خاص مانند سلاح‌های گرم، سموم و داروها، درمان اعتیاد به مواد مخدر و الکل و درمان بیماری‌های روانی از جمله موارد موثر در کاهش خودکشی هستند. هم‌چنین تقویت ایمان و ارتباط با خدا، فرزند داشتن، شاغل بودن و تحصیلات عوامل موثری در پیشگیری از خودکشی می‌باشند. باید در نظر داشت که درمان فردی که اقدام به خودکشی کرده تنها به خود شخص مربوط نبوده و خانواده و اطرافیان وی نیز باید روان‌کاوی شده و در صورت لزوم تحت درمان قرار گیرند.

با این‌حال سلامت روانی و اجتماعی مهم‌ترین عامل را در پیشگیری از خودکشی ایفا می‌کند. انسان نیازمند داشتن حس ارزشمندی است. این حس در مفیدبودن برای جامعه، خانواده و رضایت‌مندی از خود تبلور می‌یابد. فرد برای به دست‌آوردن این موارد باید آگاهی و شغل داشته باشد تا در جامعه مورد قبول واقع شود. مقبولیت در جامعه شروع ایجاد حس ارزشمندی در فرد است. به همین منظور به نظر می‌رسد که باید برنامه جامعی در خصوص ایجاد اشتغال و آگاهی خصوصا در قشر جوان تصویب گردد، تا از بروز خودکشی و از دست‌رفتن سرمایه‌های ملی جلوگیری شود.