با افزایش روند شهرنشینی و صنعتی شدن شهرها و همچنین، با توجه به بروز بحران‌های زیست محیطی در شهرها و کاهش سطح عمومی زندگی مردم و کاهش رضایت از زندگی، سالم‌سازی محیط‌های شهری و حفظ محیط زیست برای شهروندان امروز و نسل‌های آینده اهمیت بسیاری دارد؛ بنابراین، در تدوین و اجرای برنامه‌های توسعه فضایی برای دست‌یابی به توسعه اخلاقی، متعادل، متوازن و پایدار، توجه به فضای سبز از جایگاه ویژه و ممتازی برخوردار است.
بوستانها و فضاهای سبز شهری و روستایی از طریق حفاظت مستقیم و غیرمستقیم در برابر عوارض فیزیکی محیطی، تأثیر مثبتی بر محیط زیست شهری و روستایی دارند. فضاهای سبز و بوستانها، ما را در برابر آلودگی هوا، آلودگیهای صوتی، باد، فرسایش خاک، گرما و… حفاظت میکنند (۱)؛ فضای سبز همچنین موجب مهار تابش سیستم نور آفتاب و کاهش تبخیر شدید می‌شود و یکی از مهم ترین عوامل جهت پایداری محیط زیست شهری محسوب میگردد.
منظور از فضاهای سبز شهری، نوعی از سطوح کاربری زمین شهری با پوشش­های گیاهی انسان ساخت می‌باشد. که هم واجد بازدهی اجتماعی و هم واجد بازدهی اکولوژیکی هستند. فضاهای سبزشهری، بخشی از فضای باز شهری است که عرصه­های طبیعی یا اغلب مصنوعی آن، زیر پوشش درختان، درختچه­ها، بوته­ها، گل­ها، چمن­ها و سایر گیاهانی است که براساس نظارت و مدیریت انسان با در نظر گرفتن ضوابط، قوانین و از بازدهی زیست محیطی و اکولوژیکی معین که در شرایط زیست محیطی شهر حاکم می‌باشد. از دیدگاه شهرسازی، فضای سبز شهری در برگیرنده بخشی از سیمای شهر است که از انواع پوشش­های گیاهی تشکیل شده است و به‌عنوان یک عامل زنده حیاتی در کنار کالبد بی­جان شهر، تعیین کننده ساختار مورفولوژیک شهر است (۲).
فضاهای سبزی هستند که واجد بازدهی اجتماعی و فرهنگی می باشند. این فضاها معمولا برای عموم مردم در گذران اوقات فراغت، تفریح و مصاحبت با دوستان و همچنین گردهمایی های ورزشی، اجتماعی و فرهنگی استفاده می شوند.
نکته درخور توجه در مورد شهرهای خرمشهر و مینوشهر اینکه با توجه به شرایط ویژه آب و هوایی این دو شهر، پالایش هوا که درختان انجام میدهند، میتواند منجر به کاهش چشمگیر و پایدارِ هزینه های کاهش آلودگی هوا و میزان آن گردد. به علاوه ارزشهای زیباشناختی، تاریخی و تفرجی فضاهای سبز و بوستانهای شهری باعث افزایش جذابیت شهر ایجاد آرامش در خانواده ها و تحکیم بنیان خانواده و رفاه بانوان محترم خرمشهری و مینوشهری، افزایش ارزش گردشگری و جذب گردشگر، اشتغال زایی، رونق اقتصادی و در نتیجه درآمد و توسعه اقتصادی شهرستان میشود.
همان گونه که در بیانیه چهارم بر آن تاکید شد، مسئولین و تصمیم سازانِ خرمشهری و مینوشهری باید درنظر داشته باشند، گزینش مکان مناسب برای پارک‌ها و فضاهای سبز شهری، که در ارتقاء رضایت شهروندان و تداوم کیفیت زندگی مردم نقش اساسی دارند، یک فرایند بسیار پیچیده است که نه تنها نیازمند توانایی‌های علمی و تکنیکی فراوانی است، بلکه بی تردید، نیازهای فضایی کالبدی، اقتصادی، اجتماعی، محیطی و سیاسی را نیز می‌طلبد (۳). در این ارتباط، ارتقاء عملکرد سیستم تصفیه فاضلاب و کنترل کمی و کیفی روان آبها سطحی که در فصولی خاص به شکل چشم گیری در شهرستان خرمشهر و مینوشهر به یک چالش جدی برای شهروندان و دهوندان تبدیل شده اند، به منظور جایگزینی این دو منبع با آبهای زیرزمینی که قابلیت اسفاده پسابهای استفاده شده از جمله آبیاری فضاهای سبز شهری و توسعه پارکها و آبیاری درختان که میتواند در تعدیل آب و هوایی و کاهش آلودگی هوا موثر باشد، اثرات اقتصادی و محیط زیستی مثبت و پایداری و چشمگیری به همراه خواهد داشت و منجر به بهبود کیفیت زندگی شهری و روستایی شهروندان و دهوندان خواهد شد؛ با بکارگیری چنین سیاستی، ضمنِ حل مشکل سیل آبهای سطحی که چالشی اساسی برای شهروندان و دهوندان خرمشهری و مینوشهری محسوب میگردد، قطعا شاهد تامین آب مورد نیاز برای کلیه فضاهای سبز شهری، بوستانها و درختان خواهیم بود.
فرجام سخن:
نهایتا در راستای تحقق چشم اندازهای فوق، راهکارهایی بدین شرح پیشنهاد می گردد:
۱. اهمیت دادن به توزیع عادلانه‌ی فضای سبز در سطح شهر خرمشهر، به‌گونه‌ای که همه شهروندان بتوانند از فضای سبز در کم‌ترین زمان و حداقل هزینه، استفاده نمایند؛ ۲. توجه به جمعیت، فرهنگ، مسائل اجتماعی و اقتصادی شهر خرمشهر در احداث فضاهای سبز و بوستانها؛ ۳. لحاظ نمودن پتانسیل‌ها و محدودیت‌های فضاهای شهری؛ ۴. توجه به معیارهای مکان‌یابی در برنامه‌ریزی کاربری اراضی (سازگاری، آسایش، کارآیی، مطلوبیت، سلامتی، استانداردهای ایمنی)؛ ۵. استفاده از ابزار و روش‌های به روز در تجزیه و تحلیل اطلاعات و مکان‌یابی فضای سبز مانند سیستم اطلاعات جغرافیایی؛
بررسی اثرات اجتماعی و روانی فضای سبز عمومی و پارک‌ها و توجیه و تبیین آن برای کارشناسان طرح‌های شهری؛ ۷. برای جلوگیری از تبدیل شدن فضاهای سبز و بوستانها به مامنی برای حضور افرادی که مخل امنیت خانواده ها و بالاخص بانوان محترم خرمشهری و مینوشهری، نظارت مستمر و قاطعانه بر فضاهای سبز و بوستانها لازم و ضروری به نظر میرسد؛ ۸. جهت تامین امنیت خانواده ها و بالاخص بانوان خرمشهری و مینوشهری در فضاهای عمومی-نظیر بوستانها- تهیه و اجرای جمع آوری و ساماندهی سگهای ولگرد که ناقل برخی بیماری خطرناک نیز میباشند.

پی نوشتها:
۱. جهت مطالعه بیش‌تر در این زمینه بنگرید به: جنادله، علی (۱۳۹۵)، فضاهای سبز شهری و کیفیت زندگی (مدلی برای ارزیابی تاثیرات اجتماعی بوستانها و فضاهای سبز شهری و کاربرد تجربی آن در سه بوستان شهر تهران)، فصلنامه برنامه ریزی رفاه و توسعه اجتماعی، سال۷، شماره۲۷، تابستان۱۳۹۵، صص۲۲۵-۲۸۱.
۲. جهت مطالعه بیش‌تر در این زمینه بنگرید به: سعیدنیا، احمد (۱۳۷۹)، فضای سبز شهری، تهران: انتشارات مرکز مطالعات برنامه­ریزی شهری وزارت کشور، جلد نهم، ص۳۱؛ جنادله، علی (۱۳۹۵)، فضاهای سبز شهری و کیفیت زندگی (مدلی برای ارزیابی تاثیرات اجتماعی بوستانها و فضاهای سبز شهری و کاربرد تجربی آن در سه بوستان شهر تهران)، فصلنامه برنامه ریزی رفاه و توسعه اجتماعی، سال۷، شماره۲۷، تابستان۱۳۹۵، صص۲۲۵-۲۸۱.
۳. جهت مطالعه بیش‌تر در این زمینه بنگرید به: پریزادی، طاهر و همکاران (۱۳۹۱)، مکان‌یابی فضای سبز شهری (پارک‌های درون‌شهری) با استفاده از سیستم اطلاعات جغرافیایی (مطالعه موردی: منطقه ۹ کلانشهر مشهد)، فصلنامه برنامه‌ریزی فضایی، دوره۲، شماره۳، اسفند۱۳۹۱، صص۱۱۱-۱۳۴.